publicaties


Werelden achter de zorg

Een reisgids voor het richten, inrichten en veranderen van gezondheidszorginstellingen

Hans Vermaak, Hans Westerveld – Twynstra Gudde, 2001

Waar moet het heen met de gezondheidszorg? Er is geen gebrek aan externe druk op de sector, noch ontbreekt het aan vernieuwingsdrang. Als antwoord vliegen de toekomstvisies ons bovendien om de oren. Toch leidt dat alles niet zomaar tot doortastende vernieuwing. Het debat over de toekomst van de zorg stagneert. Dat ligt aan de geboden visies: ze zijn of eenzijdig of niet inspirerend.



De eenzijdige visies worden vaak op congressen geponeerd door ‘vakmensen’: de opinieleider in de IT, de medisch technoloog, de architect, etcetera. Ze zijn vaak spannend, oplossingsgericht, beperkt tot een deelterrein en ze spreken elkaar tegen. De ongeïnspireerde visies vinden we vooral in beleidsplannen van de bestuurlijke arena: compromissen die wél generalistisch zijn, maar alle verschillen toedekken. Instellingsvisies blijken daardoor onderling verwisselbaar.

Dit boekje geeft géén ultieme visie, maar wil een reisgids zijn (met drie visies) die effectief is gebleken om discussies over de zorg nieuw leven in te blazen. Hieraan liggen twee inzichten ten grondslag. Ten eerste dat een goed debat over gezondheid en de zorgsector pas productief wordt als ook de achterliggende filosofie over gezondheid en de zorgsector op tafel ligt. ‘Het waarom vóór het hoe’. Ten tweede dat je een beeld moet hebben van de samenhang tussen oplossingen op deelterreinen: van de huisvesting en de ICT tot de rol van de arts en de aanpak van veranderingen, want deze kunnen elkaar anders ferm tegenwerken.

In discussies in de sector ontwaren wij op dit moment drie dominante filosofieën over de gezondheidszorg, die bovendien fundamenteel verschillend zijn. Ze zijn in dit boekje uitgewerkt tot drie contrasterende oplossingen op alle deelterreinen. Wat ons betreft zijn alle drie de werelden mogelijk, gelijkwaardig én aantrekkelijk. Ze zijn bedoeld als steun in de rug voor ieder gezelschap dat praat over de toekomst van de zorg. Niet om te kiezen tussen die werelden, maar om elkaars standpunten te helpen plaatsen en respecteren en op basis daarvan een eigen vierde visie te construeren die veelzijdig én inspirerend is.

N.B. Twintig jaar later is het boek heruitgegeven met een stevige aanvulling met een vierde ‘wereld van het onbehagen’ erbij. Klik hier voor die versie.