Ik hou ervan als iets kwaliteit heeft. Of het nou zelfgekweekte tomaten betreft of de passie van mijn leraar Nederlands op de middelbare school. Onvergelijkbare zaken – maar in al deze gevallen ben ik geraakt en geeft kwaliteit het leven kleur. Ik heb dat het meest waar zaken complex worden en door vele mensen samen tot stand komt. Daar waar professionele gedrevenheid om extern iets te betekenen iets ervaarbaars voor direct betrokkenen schept. Het is de ‘kleine kwaliteit’ die bottom-up up ontstaat.

In een korte tekst ga ik in op contrasterende vormen van kwaliteitszorg en betoog ik dat we de ‘grote kwaliteit’ van dikke systemen van procedurering en meting te veel de ruimte hebben gegeven. Het heeft waarde maar zelden diepgang. Het is meer geschikt voor hygiëne dan voor innovatie. Die eenzijdigheid mogen we vaker problematiseren. We scheppen dan weer ruimte voor de kracht van ‘kleine kwaliteit’ waar zowel professionals warm van worden als de buitenwereld naar hongert. Noem het een pleidooi voor activistische kwaliteitszorg.

Het hoofdstuk maakt deel uit van een dikke bundel met meer dan 60 bijdragen over kwaliteit. Ze zijn verzameld door Kees de Vaal, Teun Hardjono, Arend Oosterhoorn en Joost Vos in een korte tijdspanne. Hun intentie is om daarmee in beeld te brengen hoe kwaliteit zich ontwikkelt, waar we ons zorgen over moeten maken en wat er meer mogelijk is. Welke trends spelen er en hoe dragen we bij aan het organiseren van mooi werk. Het is niet alleen een boek voor kwaliteitsmanagers, maar een voor ieder die iets met kwaliteit heeft en zich afvraagt wat hij van dat containerbegrip moet vinden en nieuwe perspectieven zoekt. Er is  ook een website die met het boek gepaard gaat: hier staan inmiddels ook bijna alle bijdragen gratis op. Fijn, want het boek is niet overal meer te verkrijgen.

De bijdragen zijn enorm divers. Bestuurders, managers en deskundigen. Vanuit alle mogelijke branches. Maar allemaal met ervaring op dit vlak en met iets te zeggen. De auteurs is gevraagd dat kort en bondig te doen zonder lange literatuurlijsten en ingewikkelde toestanden. Het gaat om de essenties en om de diversiteit. Desalniettemin zijn er trends in te zien. Zoals die van een historische focus op technisch realisme en objectieve meting naar een focus op waardetoevoeging en subjectieve beleving. Maar ook een waarin sociale complexiteit met stakeholders centraal staat en waar kleinschaligheid herclaimd mag worden. En waarin leiderschap een nieuwe betekenis krijgt.