We schreven een artikel over hoe je ambachtelijk kan omgaan met paradoxen in het kader van het jubileumnummer (75 jaar!) van het blad Management & Organisatie. Wij staan daarbij stil hoe er kansen en mogelijkheden ontstaan door werk te maken van het ongemak dat onlosmakelijk bij paradoxen hoort – in het bijzonder rond vraagstukken waar mensen het meest mee worstelen.

In ons vakgebied zijn voortdurend tegengestelde opvattingen, ideeën en waarden aan de orde zijn. Paradoxaal hieraan is het besef dat de tegenstellingen die zo telkens duidelijk worden elkaar ten diepste niet uitsluiten maar juist veronderstellen. Soms is de spanning die hiermee ontstaat met wat taalkundige handigheid op papier wel weg te nemen – hernoem het als ‘dienend leiderschap’ of ‘ontworpen emergentie’ – maar het ongemak dat je bij echte paradoxen ervaart in de professionele praktijk verdwijnt daarmee nog niet zomaar.

Dat ongemak door paradoxen manifesteert zich dan – vaak zelfs tegelijk – in cognitieve zin (verwarring of juist ontkenning hiervan), pragmatische zin (verdringing of juist knullige pogingen om alles te combineren), relationele zin (conflict of juist de maskering daarvan) en emotionele zin (angst en onzekerheid of juist de onderdrukking ervan). Wij staan in het artikel stil bij hoe je daar in elk van de dimensies mee om kan gaan en hoe je ook dwars door die dimensies kan werken.